در دنیای پرشتاب ارزهای دیجیتال، هر روز پروژه‌های جدیدی متولد می‌شوند که با اهداف گوناگون به‌دنبال جذب سرمایه، ایجاد نوآوری یا توسعه اکوسیستم خود هستند. اما مهم‌ترین و حساس‌ترین نقطه شروع هر پروژه، لانچ (Launch) یا همان «عرضه اولیه» ارز دیجیتال است.
اما لانچ دقیقاً چیست؟ چه انواعی دارد؟ چرا مهم است و چه نکاتی باید قبل از شرکت در آن بدانیم؟ اگر به دنبال ورود هوشمندانه به بازار رمز ارزها هستید، در ادامه همراه این مقاله از آکادمی رویال کلاب باشید تا به زبان ساده به این سؤالات پاسخ دهیم.
لانچ ارز دیجیتال یعنی چه؟
در پکیج آموزش ارز دیجیتال رایگان، «لانچ» به معنای عرضه رسمی یک ارز دیجیتال به بازار عمومی یا خصوصی تعریف می شود. به عبارت دیگر، زمانی که توکن یا کوین جدیدی از حالت توسعه و تست خارج شده و در اختیار کاربران یا سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد، می‌گوییم که ارز دیجیتال لانچ شده است.
هدف از لانچ می‌تواند متفاوت باشد:
- جذب سرمایه
- شروع استفاده از توکن در اکوسیستم پروژه
- تبلیغات و آگاهی‌رسانی عمومی
- ایجاد نقدینگی اولیه
لانچ با ICO یا IEO فرق دارد؟
بله، لانچ یک مفهوم کلی است، اما روش‌هایی که برای عرضه اولیه ارز دیجیتال استفاده می‌شود متنوع‌اند. در ادامه با رایج‌ترین مدل‌های لانچ آشنا می‌شویم.
انواع روش‌های لانچ ارز دیجیتال
ICO (عرضه اولیه سکه – Initial Coin Offering)
ICO رایج‌ترین روش سنتی برای لانچ ارز دیجیتال بود، مخصوصاً در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸.
- پروژه بدون واسطه، توکن خود را به‌طور مستقیم به مردم می‌فروشد.
- شرکت‌کنندگان معمولاً با ارزهایی مثل بیت‌کوین یا اتریوم پرداخت می‌کنند.
- ریسک بالا ولی امکان سود بالا هم دارد.
مزایا:
کنترل کامل پروژه بر فرایند
امکان جذب سرمایه زیاد
معایب:
احتمال کلاهبرداری بالا
عدم وجود نهاد نظارتی
بیشتر بخوانید» الگو MTR در فارکس چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
IEO (عرضه اولیه صرافی – Initial Exchange Offering)
در IEO، لانچ توکن از طریق یک صرافی ارز دیجیتال انجام می‌شود.
- صرافی‌ها پروژه را بررسی کرده و آن را روی پلتفرم خود لیست می‌کنند.
- سرمایه‌گذاران با حساب صرافی خود توکن می‌خرند.
مزایا:
اعتبار بالاتر نسبت به ICO
نقدشوندگی سریع‌تر
امنیت بیشتر برای کاربران
معایب:
کارمزد بیشتر برای پروژه
نیاز به تأیید صرافی
IDO (عرضه اولیه در صرافی غیرمتمرکز – Initial DEX Offering)
IDO نوع جدیدتری از لانچ است که روی پلتفرم‌های غیرمتمرکز مثل PancakeSwap یا Uniswap انجام می‌شود.
- کاربران به‌صورت آنی می‌توانند توکن را با ارزهایی مثل BNB یا ETH معاوضه کنند.
- کنترل مرکزی وجود ندارد و همه‌چیز از طریق قرارداد هوشمند انجام می‌شود.
بیشتر بخوانید» معاملات مارجین در فارکس و ارز دیجیتال
مزایا:
دسترسی آزاد و سریع
نیاز به ثبت‌نام ندارد
معایب:
خطر زیاد رگ‌پول (rug pull)
نیاز به تجربه و دانش فنی بیشتر
Fair Launch (عرضه عادلانه)
در این روش، هیچ‌گونه پیش‌فروشی یا پیش‌استخراج (Pre-mining) وجود ندارد. همه افراد هم‌زمان و با شرایط مساوی می‌توانند توکن را خریداری یا استخراج کنند.
مزایا:
وزیع عادلانه
جامعه‌محور بودن پروژه
معایب:
دشوار بودن جذب سرمایه اولیه
سختی در ایجاد نقدینگی بالا در ابتدا
Airdrop (ایردراپ)
در این روش توکن به‌صورت رایگان و برای اهداف تبلیغاتی بین کاربران توزیع می‌شود. این روش بیشتر برای جذب توجه اولیه و افزایش کاربران پروژه استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید» بیت کوین را در فارکس معامله کرد؟
مراحل کلی لانچ شدن یک ارز دیجیتال
لانچ فقط یک رویداد نیست؛ بلکه یک فرایند چند مرحله‌ای است که معمولاً به صورت زیر انجام می‌شود:
- برنامه‌ریزی و طراحی توکنومیکس:
تیم پروژه مشخص می‌کند که چه تعداد توکن وجود دارد، نحوه توزیع چگونه خواهد بود، چه درصدی به تیم، سرمایه‌گذاران اولیه، ایردراپ و … اختصاص دارد. - ساخت قرارداد هوشمند یا بلاکچین اختصاصی:
توکن روی یک بلاکچین معروف مانند اتریوم (ERC20)، بایننس اسمارت چین (BEP20) یا شبکه خودش ایجاد می‌شود. - ارائه وایت‌پیپر (Whitepaper):
سندی که اهداف پروژه، نحوه عملکرد، برنامه توسعه و اطلاعات فنی را شفاف بیان می‌کند. - آغاز لانچ:
بستگی به نوع روش (ICO، IDO، …) دارد. - لیست شدن در صرافی‌ها:
پس از لانچ موفق، توکن وارد بازار ثانویه شده و کاربران می‌توانند آزادانه آن را خرید و فروش کنند.
چرا لانچ ارز دیجیتال مهم است؟
لانچ، تصویری از آینده پروژه به کاربران می‌دهد. نحوه مدیریت، شفافیت، قیمت‌گذاری و رفتار تیم پروژه در این مرحله می‌تواند نشان‌دهنده اعتبار و سلامت پروژه در درازمدت باشد.
اگر لانچ ضعیف باشد:
- پروژه سرمایه کافی جذب نمی‌کند.
- اعتماد کاربران از بین می‌رود.
- توکن وارد بازار نزولی می‌شود.
اگر لانچ قوی باشد:
- سرمایه‌گذاران بیشتری جذب می‌شوند.
- قیمت توکن رشد می‌کند.
- پروژه می‌تواند سریع‌تر توسعه پیدا کند.
نتیجه‌گیری
لانچ شدن ارز دیجیتال، شروع مسیر رسمی یک پروژه در دنیای رمز ارزهاست. هرچند لانچ موفق می‌تواند زمینه‌ساز رشد و سودآوری باشد، اما باید با آگاهی و دقت بالا وارد این فاز شوید. تنوع روش‌های لانچ باعث شده که کاربران فرصت‌های مختلفی برای مشارکت داشته باشند، اما این تنوع در عین حال با ریسک‌هایی نیز همراه است.
پیشنهاد می‌شود پیش از ورود به هر لانچی، تحقیقات دقیق انجام دهید، پروژه‌های مشابه را مقایسه کنید و از تجربه افراد با سابقه در این حوزه استفاده کنید.
